تازەترین هەواڵ
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6bQWquzvFnzWboSolHAjReXDxiQeTo-l2ygeftgRcIC13Cjh2klvBoE5mz2Wgf2IGlnBtUgh8XznEJqgfKOQdbMa1P08xntmuvLnpeT1eS4WHVrvUqI3GZKSJP-Mc-UWXSURzlZNixyE/s1600/888.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcIDu1TlR6t-3ahp2Foij1Lu4SCA81iy_v_exjmiXf9f_8Cn6IHZTR-m-CsELqqX8u7lFNxZDWrWGJ9MDC0MZ8aKwZJzZ3ddyfCYWU4dmJ4y_Sx-H63QUB8oM5NzreM2n7p6zQHMWmuk8/s1600/sarawar1.pnghttps://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyHvS8VMtE8vQbpl_999jDE114GbEXDnl2mW3QSomPWkcNoZFsMFKL2ybBU5rqmu81uGyh33pPcRcLdgwW4k5fiF-qGPkOu80jl_xuqv-5tjUQeBtHlVh00ngn_NJKFa3QrMs38Trrzoo/s1600/shahidan.pnghttps://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhw5fzoDaXYNAf-tQkCc6ZIYAT-08e1zQFL3Sc16foCSEEJGLaxrWgSX1gJXxs9EZxwzJebIkdll0c2AiH-KgtXaXud71OHK4eNYHL8hl4Js-dkD5zavPrtGIB-kfBR9EBNUfThipC1PEM/s1600/peshmarga.pnghttps://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6GScoWWodKoH1DcCloNtTUVzvdOV_Wb2H1tv5paW0LU3DpXGoPv7IyoajdVyneKVb0_vNJu96Dr6PbdWjem18nzOkGfGEGDQX3mf_b_XKAjXWf4WuaIlLLu6NatAf0JJHsNK5UyHMsQA/s1600/karikater.pnghttps://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAeN7CRbm4krLN7ZyAZTqTk3IS_GG1H9fXZXIuJ5eJy5yjt3fN_0e8Qt2nibXKvz_9y13lgCDSL1j6aTo8fB4jFAmvJTg-nhIm-y1Juql31FsycdmwjLHJb6sbYMVxDB7dQTa_KCmxDK8/s1600/nawdaran.pnghttps://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiH2UM211g7CkZBZxwW0vp8SzM59x9RGVDcX4QCFxFLotN9nBx96ok7-JksgLSJvFhHuhIB2acjPKzAB_fVWI0OGydkzthgZE7Aw7_bk9NJwEWGSlhIpy1BWE3B41rN9vyRpFdAOdlWkow/s1600/kodi+rang.png
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6bQWquzvFnzWboSolHAjReXDxiQeTo-l2ygeftgRcIC13Cjh2klvBoE5mz2Wgf2IGlnBtUgh8XznEJqgfKOQdbMa1P08xntmuvLnpeT1eS4WHVrvUqI3GZKSJP-Mc-UWXSURzlZNixyE/s1600/888.jpg

31‏/8‏/2013

دۆخێكی ئاڵۆزو ئەنجامێكی لەباری هەڵبژاردن

مەلا بەختیار

2013/10/28 پێنج هەفتە دوای ئەنجامە نالەبارەكانی هەڵبژاردنی 2013/9/21،  لە رۆژنامەی چاودێردا سەروتارێكم بەناونیشانی (دۆخێكی ئاڵۆز و ئەنجامێكی نالەباری هەڵبژاردن) نوسی. لەكۆتاییی ئەو وتارەدا، نوسیومە: "ماوتسیتۆنگ لە یەكێك لە وتە جوانەكانیدا، جوانی فەرمووە كە: شكست بەهاكان ناهێڵێت‌و سەركەوتنیش هەڵەكان دادەپۆشێت". پێمخۆشبوو لە هەڵبژاردنی ئێستاشدا، لەنێوان هەڵبژاردنی ئەیلولی پار و نیسانی ئەمساڵدا، ئەو وتەیەی ماوتسیتۆنگ بیر خوێنەر بخەمەوە. بەراستی، سەركەوتن هەڵەكان دادەپۆشێت‌و شكستیش بەهاكان ناهێڵێت.

لەدوای 2013/9/21،  ئەگەر مێژوونوسێك، تەنها بۆچونی هەڤاڵ‌و كادرەكانی یەكێتی كۆبكردایەتەوە، لەناو ئەو بۆچونانەدا 90% زیاتری رەخنە بوو. تەنانەت هەندێك جار، رەخنەی برینداركەریش. ئەوكاتە من لەو وتارەی ئاماژەمان پێكرد، لەوەڵامی ئەو رەخنانەدا، گوتم: "بەئارامیی بیربكەینەوەو بەقوڵیی رەخنە بگرین". لەكۆبوونەوە داخراوەكانی مەڵبەندەكانی هەولێر‌و گەرمیان‌و هەڵەبجە‌و كۆبوونەوەی تریش، زۆرتر گوێم دەگرت‌و رەخنەكانم كۆدەكردەوە. كەمترین وەڵامم دەدایەوە. سودێكی زۆریشم لەو رەخنانە بینی. دەتوانم بڵێم: ئەو كۆبوونەوانە راپرسی رەخنە بوون!

لەبەرامبەر ئەو دۆخەدا، دوو رای جیاواز لەناو یەكێتیدا هەبوو. رایەكیان، پێیوابوو كە هەتا یەكێتی بەزوترین كات گۆڕانكاری قووڵا نەكات، مەحاڵە لەهەڵبژاردنی نیسانی ئەمساڵدا بتوانێت دەنگەكانی خۆیشی بپارێزێت. بێگومان ئەم بیروبۆچونە، لەژێر كاریگەری هەلومەرجی دابەزینی دەنگەكانی یەكێتی، پەرۆشیی تێدا بوو. بەڵام ئەگەر كوت‌ومت لەژێر كاریگەری ئەم بیروبۆچونە، چوارەمین كۆنگرە ببەسترایەو دەستكاری سەراپا ئۆرگانەكانی یەكێتی‌و پۆستەكانی حكومەت بكرایە، لایەنی كەم یەكێتی دوو ساڵی دەویست تا سەقامگیر ببێتەوە. لەبەرامبەردا رایەكی تر هەبوو، كە لە كوردستان‌و بەتایبەتی لەسلێمانیدا، یەكێتی كەوتۆتە ژێر كاریگەری ئیرهابی فیكری‌و سیاسی، بۆیە هەتا هەلومەرجە بابەتیەكە نەگۆڕێت، بە گۆڕانكاریی رادیكاڵانەی ناو یەكێتی، سەركەوتن دەستەبەر ناكرێت. لەپاڵا ئەم رایەدا، گۆڕانكاری لە هەندێك ئۆرگان‌و پۆست‌و سیاسەتی بنچینەیی یەكێتیش بەپێویست دەزانرا.

لە ئۆرگانەكاندا، گۆڕانكاریەكی كەم كرا. خۆشبەختانە بەشی زۆری ئەو هەڤاڵانە بۆ خزمەتی یەكێتی، گۆڕانكاری ئۆرگانەكانیان قبوڵا كرد. لە پۆستەكانی حكومەتدا، مەخابن، گۆڕانكاری نەكرا. ئەمەش هەتا رادەیەك زەرەری لە یەكێتی دا.

سەبارەت بە سیاسەتی بنچینەیی یەكێتیش، وردە وردە، سەربەخۆیی بڕیاری سیاسی، هەڵوێستەكانی یەكێتی لەبەرامبەر بەشەكانی تری كوردستان، سات‌و سەودا نەكردن لەسەر چۆنیەتی پێكهێنانی كابینەی هەشتەم، سیاسەتی هاوسەنگ لەعیراقدا، لەدواكاتیشدا، چۆنیەتی داڕشتنی ستراتیژێكی نوێ بۆ هەڵمەتی هەڵبژاردن، هەر لە چۆنیەتی گەڵاڵەكردن‌و هەڵبژاردنی كاندیدەكانەوە، تا نوسینی پەیام‌و دروشمەكان، ململانێكان، بەرنامەی نوێی راگەیاندن‌و راگەیاندنی رەخنەی ئەقڵانی، وەڵامدانەوەی دەستبەجێی هەموو لایەنەكان، هەلی چونیەك بۆ كاندیدەكان، وردەكاری لە بانگەشەی هەڵبژاردن‌و كەمتر هانابردن بۆ فێستیڤاڵی جەماوەریی فراوان.. هەموو ئەو سیاسەتەی هەڵبژاردنمان لەدێڕێكدا چڕ كردەوە، ئەویش ئەمەیە: كەمترین هەڵەكردن‌و قۆزتنەوەی زۆرترین هەڵە! تاد، هاوكات، خزمەتگوزاریەكانی پارێزگای سلێمانی، پارێزگای كەركوك، گەرمیان، خانەقین، هەڵەبجە، چەمچەماڵا، رانیەو قەڵادزێ‌، كۆیە، كفری، ناوچەی هەورامان، سەرقەڵا، ئەمانە تێكڕا كاریگەری بەرچاویان لەسەر رای گشتی هەبوو. بەڵام، لە شارێكی وەكو دەربەندیخان كە كێشەی بنەڕەتی ئاویان چارەسەر نەكرا، لەم هەڵبژاردنەشدا زیانی پێگەیاندین. هەروەها لەسەعدیە‌و جەلەولا‌و مەندەلیش، لە هەندێك شارو شارۆچكەی تریشدا، نەمانتوانیبو رای گشتییان ئاشتكەینەوە.لەهەولێرو دهۆكیشدا، بەرژەوەندی یەكێتیمان كردبووە قوربانی بەرژەوەندیی هاوپەیمانی ستراتیژی، كە هەقوابوو، هاوسەنگییەك لەنێوانیاندا رابگرین. هەروەكو پارتی وایان دەكرد!!

دۆخی سیاسیش، لەباری بابەتییەوە، بەتایبەتی دوای رێكەوتنی 17 ی نیسانی گۆڕان - پارتی، گۆڕینی سیاسەتی ئۆپۆزسیۆن لە ئاراستەی سلبیەوە، بۆ دانوستانی ئەرێنی، خەندەق لێدان لەنێوان باشور‌و رۆژئاوای كوردستان، سیاسەتە نەتەوەییەكانی یەكێتی؛ هەروەها ئەو هەڵوێستە سلبیانەی لە كەركوك‌و خانەقین‌و هەندێك ناوچەی تر دژی رەمزەكانی یەكێتی‌و خزمەتەكان دەربڕان. ئەمانەش بە نۆرەی خۆیان، لەقازانجی یەكێتی شكانەوە. سەرەنجام لەڕووی سیاسی‌و سایكۆلۆژییەوە:

بۆ بەشێكی زۆری رای گشتی دەركەوت، یەكێتی، لە پێنج ساڵی رابردوودا غەدرێكی گەورەی لێكرابوو، رێكەوتنی 17 ی نیسانیش، غەدرەكەی بەفراوانی لەناو رای گشتیدا بەرجەستە كرد. ئەمە لەكاتێكدا یەكێتی، یەكەمین لایەن بوو دروشمی حكومەتی یەكڕیزی نیشتمانیی بەرزكردەوە. بەبێ‌ حسابی هەمەلایەنەی چۆنیەتی بەدی هێنانی دروشمەكە، بۆ بەدیهێنانی ئەم دروشمەش، نە ئامادە بوو لەگەڵا پارتی دژی گۆڕان‌و نە لەگەڵا گۆڕان‌و لایەنەكانی تریش دژی پارتی، حكومەت پێكبێنێت. بەڵام رێكەوتنی 17/ی نیسان، پێچەوانەی رێسای حكومەتی یەكڕیزی نیشتمانیی بوو. هەربۆیە، لایەنەكانی ئۆپۆزسیۆنیشی لەبەریەك هەڵوەشاندەوە. بۆ یەكێتیش دەركەوت كە دەبوایە وردتر كاری لەسەر حكومەتی یەكڕیزی نیشتمانیی بكردایە.

ئێستا كە ئاراستەو هاوكێشەكان، روو لە گۆڕانكارین. یەكێتی توانی بە سیاسەتی گونجاو، بەشێك لە دەنگدەرانی خۆی ئاشتكاتەوە. رەخنە لەخۆی بگرێت. پەیمان بدات نوێگەری لەخۆیدا بەدیبێنێ‌. سەرەنجام رێژەی دەنگەكانی بەرزبونەتەوە. ئیتر كاتێتی، چۆن هەڵە بوو دوای 21/9 شڵەژان روویكردە بەشێك لە ئۆرگان‌و بەرپرسان، ئێستاش هەڵەیە بێباكی روبكاتە یەكێتی.

گەورەترین هەڵەی رابردومان لەوەدا بوو، لەزۆر شوێندا، هێڵەكانی جیاكردنەوەی چینایەتی‌و سیاسی‌و ئایدیۆلۆژیمان، لەگەڵا لایەنەكانی تردا، نە بە نوسین نە بە كردەوە، لە دەسەڵاتی تەشریعی‌و تەنفیزی‌و لەناو خەڵكدا، تەنانەت لەناو سەندیكاو رێكخراوە دیموكراتیەكانیشدا، دەرنەدەخست. كاتێك جیاوازیەكانیش، لەناو پرۆسەی سیاسی بونیاتنانی دەوڵەتدا، لە قۆناغی گوزەری دیموكراسیدا، كاڵدەبنەوە، بێگومان ململانێ كۆمەڵایەتی‌و سیاسیەكان، لەقازانجی هێزێكی وەكو یەكێتی ناشكێنەوە. بەڵكو لەم جۆرە سیاسەتە، هێزی خۆپارێز، یان هێزی توندڕەوی پۆپۆلیستی، سودوەردەگرن.

هەموو رەخنەو پێشنیارە بەجێكانی دوای هەڵبژاردنی 2013/9/21،  پێویستە تاوتوێ‌و لەگەڵا بیروبۆچون‌و رەخنەی نوێ‌، پێكڕا گەڵاڵە بكرێن‌و بشكرێنە پرۆژەیەكی راستەقینەی سەراپای یەكێتی، بۆ چاكسازی، نوێگەری‌و داڕشتنەوەی پەیكەرەی یەكێتی، كە لەگەڵا ئاڵوگۆڕەكان بگونجێت. دەبێت نوێگەری لەناو یەكێتیدا، بۆ یەكێتی بكرێت، هەتا یەكێتی بتوانێ‌ بە جیهانبینیەكی نوێ‌، ئامانجە دوورو نزیكەكانی نەتەوەكەمان‌و كۆمەڵەكەمان بەدیبێنێت. پرۆژەی نوێگەری، یان چاكسازی، یاخود ململانێ‌ سیاسی‌و كۆمەڵایەتییەكانی، لەسەر بنەمای فكری‌و سیاسی پتەو دەكرێ‌، نەك بەكارو كاردانەوە. یان بۆ چارەسەری كاتی.

ئەگەر لەمەوبەر ئەركە حزبیەكانی یەكێتی، كەوتبوە دۆخێكی ئاڵۆزەوە، ئێستا گەرچی بەشێویەكی گشتی ئاڵۆزیی لە دۆخەكەدا هەر ماوە، بەڵام ئەركە حزبیەكانی یەكێتی، دەشێت بڵێین، بۆ لەمەودوا، بۆ چۆنیەتی بەشداریكردن لە حكومەت، لە پەرلەمان، لە عێراق، لەناو خەڵك، لە ململانێكاندا، لەناوچەكەدا، لە بەشەكانی تری كوردستاندا، تەنانەت لە جیهانیشدا، ئەركەكانی یەكێتی یەكاڵا بونەتەوە، كە قۆناغێكی نوێی سیاسی‌و خزمەتگوزاری‌و ململانێی كۆمەڵایەتی، بەرەو عەدالەتی كۆمەڵایەتی، رووبەڕووی یەكێتی بوونەتەوە. ئەم ئەركانەش ستراتیژین. جومگە بە جومگە پێویستییان بە پرۆژەیە، بە بڕیارە، بە رەخنەیە، بە لێبڕانە بۆ راپەڕاندنیان. لێبڕانێك، یەكێتی دوورخەینەوە لە سیاسەتی راستڕەوانە، دوورتریشی بخەین لە سیاسەتی توندڕەوانە.

یەكێتی بەهەمومانەوە جوانە، هەموشمان بەیەكێتیەوە جوانین. هەمومان‌و یەكێتیش، بە پێداگیری لەسەر بیروباوەڕ جوانترین.